Kontakt Lens Hakkında Bilinmesi Gerekenler
İnsan gözü, tabiatın en güzel ödüllerindendir: Dünyaya açılan pencere; insan vücuduna tutulan bir aynadır.
Kontakt lensler bu kıymetli organ ile uyumlu olduğunda, görmeyi kaliteli kılan (optik, estetik ve tedavi amaçlı olarak kullanılabilen) ileri teknoloji ürünü geçici protezlerdir.
Kontakt lensler göz yüzeyinde yer alırlar: Saatler hatta günler boyunca gözün özellikli ve değerli dokuları ile sürekli temas halindedirler.
Optik açıdan ve kullanım rahatlığı açısından avantaj olan bu birliktelik, olumsuz etkileşimlere de neden olabilir.
İnsan vücudunun ve gözün kendisini dış etkenlerden koruyacak doğal savunma sistemleri vardır. Kontakt lenslerin uygun kullanılmaması bu savunma sistemlerini zayıflatabilir.
Kontakt lensler göz doktorlarının önerdiği kurallar dışında kullanılırsa:
Savunma sistemlerinin etkinliği azalır veya yok olabilir: Çeşitli enfeksiyonlar (bakteri, virüs veya mantar) oluşabilir.
Hem hastanın hem de hekimin amacı yaşam boyu problemsiz kontakt lens kullanılabilmesidir:
Bunun sağlanması için bazı şartlar gerekir:
- KL muayene ve uygulamasının göz doktoru tarafından yapılmalıdır
- KL kullanıcısına KL konusunda yeterli eğitim verilmesi gereklidir
- Ellerin ve kontakt lens kaplarının temizliği çok büyük öneme sahiptir.
- Kontakt lens kullanımı, doktor tarafından düzenli olarak denetlenmelidir
Kullanma sıklığı ve gözde kalma süresi doktor tarafından belirlenmeli; titizlikle uygulanmalıdır.
KL muayenesi:
Göz doktoru gözün rutin muayenesini yapar.
Ek olarak gözün KL kullanımı için uygun olup olmadığına karar vermek için testler uygular.
Göz KL kullanımı için uygun değil ise iki seçenek vardır:
Tedavi sonrası KL takabilecek durumlarda: Önce tedavi uygular.
KL kullanımının uygun olmadığı durumlarda: KL takılmasını yasaklar.
Göz KL için uygun ise:
Hastanın gözünün özelliklerine göre en uygun KL tipi ve değişkenlerinin en uygun ölçüm değerleri belirlenir
Göz hekimi dışında hiç kimse, “göz-kontakt lens“ sistemini bütünüyle değerlendiremez.
Göz hekimi KL muayenesi ve takibi yanında, gözün yıllık ve gerekirse daha sık rutin muayenesini yapar. Ortaya çıkan değişiklikleri ve sorunları tespit eder; uygun düzenlemeleri yapar; hatta gerekirse KL kullanımı bıraktırır.
Böylece hastalıklarda erken teşhis ile, hastanın göz sağlığının geriye dönüşsüz olarak kaybetmesini engeller.
5193 No’lu kanun (1) hastanın sağlık hakkını vurgular:
KL’ler sadece göz hekimi tarafından uygulanabilir.
+
Sadece göz hekiminin verdiği reçeteler ile alınabilir.
+
Sadece göz hekimin yazdığı içerik geçerlidir (KL satanlar “benzeri” adı altında başka KL satamaz veya öneremezler).
Tıp ve hukuk kuralları dışında temin edilen KLler, göz doktorunun bilgi süzgecinden geçmedikleri için uygun lens seçimi, uygulama, hasta eğitimi ve kontrol basamaklarında çok önemli eksikler içerecek ve bunu yapanlar için hukuki ve vicdani yükümlülükler getirecektir.
- 5193 sayılı Optisyenlik Hakkında Kanun Yönetmeliği; 6. Bölüm, Madde 25b:
“Optisyenlik müessesesinde reçetesiz her türlü kontakt lens satılması ve her türlü kontakt lens uygulaması, lens uygulaması ile ilgili alet bulundurulması yasaktır.”
Eğitim kontakt lens uygulamasının da vazgeçilmezidir.
Kontakt lens kullanıcısının lensini iyi tanıması, takma-çıkarma şeklini tam öğrenmesi ve kontakt lens bakım sistemleri konusunda yeterince bilgilendirilmesi son derece önemlidir. Çünkü hastalar muayene ve uygulama işleminden sonra lensleri ile başbaşa kalacaklar ve bilinçsizce yapacakları bir hata göz sağlıklarını ciddi riske sokabilecektir. Dolayısı ile kontakt lensin doğru seçilmesi ve doğru uygulanması kadar kullanıcının kendi özel yaşamı içinde lensini nasıl kullanacağı konusunda doğru bilgilendirilmesi de aynı ölçüde önemlidir.
Yeterli bilgi birikiminin oluşabilmesi için, kontakt lens kullanıcısının kendisine ayrılan kaliteli bir süre içinde takma-çıkarma çalışması, kullanım kuralları, temizlik sistemleri konusunda titiz bir eğitimden geçmesi gereklidir. Ayaküstü, gözlüğün yanında bir de bunu dene şeklindeki bir yaklaşımın yaşamsal düzeyde önemli sonunları hazırlayabileceği unutulmamalıdır.
Ellerin ve kontakt lens kaplarının temizliği çok büyük öneme sahiptir.
Lenslere dokunmadan evvel ellerin dikkatlice yıkanması; lens kaplarının her gün sabunlu suyla yıkanıp açık havada kurutulması ve yıpranmaya bağlı oluşabilecek çatlakların mikropların yerleşmesine uygun ortam hazırlaması riski nedeniyle ayda bir de yenilenmesi gerekir.
Kontakt lensler her bir üretici firmanın kullandığı farklı materyal ile bağlantılı olarak ,tıpkı bir sünger gibi, farklı oranlarda su tutarlar. Lensin su içeriği materyalin yumuşaklığı yanında oksijen geçirgenliği üzerinde belirleyici etkiye sahiptir. Fakat aynı zamanda eller veya su ile bulaşabilecek mikropların kolaylıkla lens üzerinde ve bazen içinde yerleşmesine de zemin hazırlar.
Diğer taraftan çeşme suları ve havuz suları çok dirençli, amip türü mikroplar ile doludur ve kontakt lensin doktor önerisi dışında kullanımı; lensler ile havuza, saunaya girilmesi, duş alınması durumunda gözde kendisine uygun ortam bulup yerleşmesi ve tedaviye dirençli enfeksiyon oluşturması günümüzde biz göz hekimlerinin belki de en büyük korkusudur.
|