Türkiye’de Oftalmoloji Tarihi ve Türk Oftalmoloji Derneği Tarihi Yazımı Konusunda Önemli Bilgilendirme

Sayın TOD Üyeleri,

Sayın TOD Oftalmoloji Tarihi Komisyonu Üyeleri,

Türk Oftalmoloji Derneği, Ülkemizin en eski sivil toplum kuruluşlarından birisidir. 1928'de kurulmuş olması ve o zamandır günümüze, büyük bir dirayetle, gelişerek büyümesi, tüm meslektaşlarımız için en önemli gurur kaynağıdır.

TOD’un ikinci özelliği, Türk adını bakanlar kurulu kararı ile taşıması ve  kendi alanında tek dernek olarak varlığını sürdürmesidir. Bu konum, yine ülkemizdeki diğer meslek kuruluşları ile mukayese edildiğinde, son derece önemlidir ve bu durum, derneğimizin gücünü artıran en önemli unsurdur.

Üçüncü özellik olarak ta, TOD, yeni yetişmekte olan genç oftalmoloji kuşakları için en önemli eğitim ve bilgi edinme kaynağı olarak varlığını sürdürmektedir. Böylece, büyük ve gönüllü bir eğitici kadrosu ile oftalmoloji ailesi, her zaman, genç meslektaşlarımızın daha iyi ve daha üstün bilgilerle donanmasını her zaman ana hedef olarak değerlendirmiş ve bu yönde emek vermiştir.

Böyle büyük bir camianın, tarihinin de asla unutulmaması ve hem oftalmolojinin ülkemizdeki tarihi, hem de Türk Oftalmoloji Derneği’nin tarihinin bir arada, hem öğrenmek isteyenler ve hem de daha derin araştırmalar yapmak isteyen bilim adamları için, bir arada bulunacak bir kaynağa sahip olması gerekmekteydi. 

Bu amaçla, bundan yaklaşık 6 yıl önce TOD Tarih Komisyonu kuruldu ve ilk başkan olarak merhum hocamız, Prof.Dr. Gülhen Slem seçildi. Komisyonda zaman zaman değişiklikler olmakla birlikte, bugün, iki yıldır, komisyon başkanlığına seçilen  Dr. Süleyman Kaynak bu görevi yapmaktadır  ve üyeler olarak ta Dr. Sunay Duman, Dr. Berati Hasanresioğlu, Dr. Reha Ersöz, Dr. Osman Şevki Arslan, Dr. Belgin İzgi ve Dr. Doğan Ceyhan, TOD MYK tarafından atanmış bulunmaktadır.

Bu çalışmanın başlangıcı, Prof.Dr.Osman Şevki Arslan'ın Genel Başkanlığı döneminde, Dr. Osman Şevki Arslan, Dr. Reha Ersöz, Dr. Belgin İzgi ve Dr. Doğan Ceyhan’ın işbirliği ile hazırlanmış olan “ Oftalmolojiden Yapraklar “ başlıklı metin olup, bu metinden alıntılar yapılarak, son metnin oluşumuna katkı sağlanmıştır.

Bu tarih metni konusunda, Dokuz Eylül Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Başkanı Prof.Dr.Kemal Arı’dan tarihsel kaynak araştırması ve editörlük konusunda destek alınmış ve ayrıca, kitap formatına sokulması konusunda ve içerik tashihleri konusunda da, Tuna Yıldırım ile işbirliği yapılmıştır.
Şu anda, elimizde 736 sayfalık bir metin oluşmuş durumdadır.

Bu metin aslında bir bakıma, Türk Oftalmolojisinin bir arşivi hüviyeti de taşıyacak şekilde bir e-kitap olarak, TOD web sitesine konacaktır. Ancak esas olarak 6 yıllık çabalara rağmen :

1. İlke olarak tarih çalışmaları hiçbir zaman tam olarak sonlanmaz. Her zaman geliştirilebilir, yenilenebilir ve varsa eksikleri tamamlanabilir. Bu genişlemenin sağlanması yönünde objektif olarak ilerleyebilmek, tarih yazımının temelini oluşturur. Burada yaklaşık 6 yıllık bir yolculuğun çabasını göreceksiniz.
2. Bu metin aslında bir e-kitap olarak TOD web sitesine konulmuş olmakla birlikte, bir tarih arşivi halinde bu ortamda genişleyerek devam etmesi uygun görünmektedir ve komisyonumuz bu amaçla, düzenli aralarla bu arşivin revizyon çalışmalarını  yapacaktır.
3. Bu metin bir arşiv / e-kitap olarak, genişleme yenilenme ve güncellenme potansiyeline her zaman sahiptir.  Bunun gayet bilincindeyiz. Ancak, bu tarih metnini bir yerde tüm meslektaşlarımızla paylaşmak ve görüşlerine sunmak istedik.
4. Bu paylaşım isteğimizin ana nedeni, tüm meslektaşlarımızın, genişleme ve güncellenme potansiyeli gördükleri alanları  görerek, bize bilgi aktarmaları, böylece elimizdeki arşiv metninin en güncel ve bütünlüklü halinin elde edilmesidir.  Bu nedenle tüm meslektaşlarımızın bu konuda bize destek ve yardımcı olacağı umudunu taşımaktayız.
5. Bu destek ve yardım, olabildiğince kanıta dayalı olarak gelecek bilgi, belge ve resimlerin burada bir arşiv kapsamı içinde yer almasını sağlayacak şekilde düzenlenmesine yardımcı olmaktır. Buradaki içerik, nihayetinde TOD Tarih Komisyonu ve elbette TOD MYK sorumluluğundadır.
6. Bu metin ortalama 6 aylık ya da yıllık olarak revize edilecektir. Sizlerin katkıları ile yanlışlar giderilecek ve eksikler tamamlanmaya çalışılacaktır. Bu süreçte, tekraren, belirtmemiz gereken husus ,içerik planlaması ve sorumluluk TOD Tarih Komisyonu ve TOD MYK'dadır.
7. Metin belli bir olgunluğa ulaştıktan sonra, uygun bir özeti oluşturularak, basılı bir prestij kitap haline getirilecektir.

TOD tarih komisyonu olarak, bu komisyonun kuruluşunda emeği geçen TOD MYK başkanları ve MYK üyelerine, şimdiye kadar, ellerindeki bilgi ve belgeleri paylaşan meslektaşlarımıza çok çok teşekkür ederiz. Tarih çalışmasına katkılarından dolayı, Prof.Dr.Kemal Arı'ya teşekkür ederiz. Önceki Komisyon Başkanımız Merhum Prof.Dr. Gülhan Slem’in emeklerini anmak isteriz.

Bunun yanısıra, şu anda komisyonda görev almış komisyon üyelerimize ve  şu anda, komisyonumuza her zaman desteğini sunan ve bize TOD nette yer ayırarak, meslektaşlarımızla paylaşma olanağı verdikleri için, Sayın TOD Başkanı Prof.Dr.Huban Atilla şahsında TOD MYK üyelerine teşekkürlerimizi sunarız.

TOD Tarih Komisyonu Adına,
Dr.Süleyman Kaynak
TOD Tarih Komisyonu Başkanı

10.04.2025